ارزیابی مایع مفصلی، یکی از شیوههای رایج در تشخیص اختلالات مفصلی در جهت پیشآگاهی و تعیین میزان آسیب به مفاصل است. برخی آزمونهای ظاهری، سلولشناسی و بیوشیمیایی مایع مفصلی در تشخیص شماری از بیماریهای مفصلی کمکرسان است. هدف: برخی مقادیر طبیعی مایع مفصلی شتر قبلاً گزارش شدهاند؛ اما گزارشاتی مبتنی بر غلظت پروتئینهای فاز حاد و سیتوکینهای التهابی در مایع مفصلی شترسانان به چشم نمیخورد. از اینرو، مطالعه» حاضر، به مقایسه» این فراسنجهها بین مایع مفصلی مفاصل تارس به ظاهر سالم و ملتهب شترهای یککوهانه پرداخته است. روش کار: در این مطالعه از 46 نفر شتر یککوهانه در سنین 5 تا 10 ساله استفاده شد. 33 نفر از این تعداد از دید بالینی هیچگونه اختلال مفصلی نداشتند و 13 شتر مشکلات ظاهری مفصلی نظیر لنگش و تورم مفاصل تارس را بروز میدادند. بلافاصله پس از کشتار، مایعات مفصلی از مفاصل تارس سالم و ملتهب اخذ و غلطت هاپتوگلوبین، سرم آمیلوئید آ، فاکتور نکروزکننده» توموری آلفا و اینترفرون گاما در نمونهها اندازهگیری شد. نتایج: غظت تمام فراسنجهها در مفاصل ملتهب به طور معنیداری بیش از مفاصل به ظاهر سالم بود (05/0<p.) غلظت سرم آمیلوئید آ، هاپتوگلوبین، فاکتور نکروزکننده» توموری آلفا و اینترفرون گاما در مایع مفصلی مفاصل ملتهب به ترتیب 379/5، 285/4، 503/25 و 904/1 برابر بیشتر از مفاصل به ظاهر سالم بود. نتیجهگیری نهایی: روندهای التهابی مفصلی غلظتهای پروتئینهای فاز حاد و سیتوکینهای التهابی را در مایعات مفصلی افزایش میدهد. آگاهی از مقادیر طبیعی این فراسنجهها و الگوی تغییرات آنها در خلال التهاب مفاصل، ممکن است در ارزیابی وضعیت سلامت مفاصل شترها به سیستمهای پرورشدهنده» شتر کمک کند و در مواجهه با حیوان بیمار از ارزش تشخیصی برخوردار باشد.