زمینــه مــطالعه: اطلاعات کافی در مورد ساختار هیستومتریکی لوب‌های مختلف غده پروستات رت و همچنین اثر استرس دمایی و فتوپریود بر ساختار لوب های مختلف در دسترس نمی باشد. هدف: تعیین تغییرات بافتی هر یک از لوب های پروستات رت تحت تاثیر تغییرات فتوپریود و استرس گرمایی. روش کار: بدین منظور 15 سر رت نر نژاد ویستار در سه گروه تقسیم شدند: گروه کنترل، رت ها در شرایط 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی و دمای oC25، گروه استرس دمایی، رت ها در شرایط 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی و در دمای oC1±42 به مدت 4 الی 5 ساعت در هر روز و گروه فتوپریود، رت ها در شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در دمای oC25 نگه داری شدند. پس از 30 روز، از لوب‌های مختلف نمونه گیری و برش هایی با ضخامتm5 الی 6 تهیه و با رنگ‌های PASو هماتوکسیلین– ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج: نتایج میکروسکوپی نشان داد که ساختار میکرومتری و واکنش هیستوشیمایی لوب‌های مختلف پروستات رت در حالت طبیعی متفـاوت اسـت. نسبـت پارانشیم به داربست توسط استرس گرمایی کاهش ولی با افزایش دوره روشنایی افزایش می یابد. بیشترین میزان تغییرات در لوب شکمی مشاهده شد. ضخامت اپیتلیوم، قطر حفره و تعدا واحدهای ترشحی با افزایش دوره روشنایی (16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) افزایش اما در گروه استرس گرمایی کاهش می یابد. تعداد سلول های ترشحی به دلیل کاهش در اندازه سلول توسط استرس گرمایی افزایش می یابد. این تغییرات در گروه دوره روشنایی طولانی به دلیل افزایش اندازه سلول بر عکس بود. تعداد واحدهای ترشحی چین خورده توسط فتوپریود طولانی افزایش داشت اما استرس گرمایی اثر متضاد داشت .)001/0“(pتستوسترون سرم در گروه فتوپریود طولانی افزایش اما در گروه استرس گرمایی کاهش یافت )01/0.(p< نتیجه گیری‌نهایی: این مطالعه نشان داد که فتوپریود طولانی و استرس گرمایی تأثیر معنی داری به ترتیب در افزایش و کاهش پارانشیم پروستات رت دارد.
)