مطالعه ی آناتومیکی جمجمه خرس قهوه ای ایرانی (Ursus arctos): گزارش موردی

نوع مقاله : آناتومی - بافت شناسی

نویسنده

گروه آناتومی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

خرس قهوهای از جمله گونههای جانوری در حال انقراض در گستره زیستی ایران است که در شمال ایران زندگی میکند و در زمره بزرگترین گوشتخواران ایران به حساب میآید. مطالعات متعددی روی جمجمه حیوانات صورت گرفته است. این مطالعه با هدف مشاهده و ثبت ویژگیهای آناتومیکی ساختمان جمجمه سه قلاده خرس قهوه ای نر بالغ، انجام شد. ساختار ماکروسکوپی جمجمهها از شش نمای پشتی، شکمی، عقبی، جلویی، جانبی و داخلی مطالعه گردید. این مطالعه نشان داد که بخش صورتی جمجمه کوچک و حفره سری وسیع و چهار گوش به نظر رسیده و از گوشتخوارانی مثل سگ بزرگتربود. بخش صورتی استخوان اشکی و شیار چشمی استخوان پیش پروانهای در جمجمه خرس قهوه ای دیده نشد. بین استخوان آرواره و استخوان بینی مفصلی وجود نداشت. مجرای بین ثنایایی حدفاصل زائدههای کامی استخوانهای ثنایا وجود داشت. حفره چشمی درجمجمه خرس قهوهای کوچک بود. مجرای اشکی با مشارکت استخوانهای اشکی و آرواره ساخته شده یود. استخوان آهیانه و ستیغ سهمی خارجی در جمجمه خرس قهوهای در مقایسه با جمجمه سگها کوتاهتر به نظر رسید. حباب صماخی در جمجمه خرس قهوهای خیلی کوچک بود و سوراخ وداجی گرد دیده شد. مجرای شنوایی خارجی در جمجمه خرس قهوهای بوسیله بخش فلسی یا مسطح استخوان گیج گاهی و بخش صماخی استخوان گیج گاهی تشکیل شده بود. نتیجه اینکه بخشهای مختلف جمجمه خرس قهوهای در مقایسه با سایر گوشتخواران تفاوتهایی را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها


Atalar, O., Ustundag, Y., Yaman, M., Ozdemir, D. (2009) Comparative anatomy of the neurocranium in some wild carnivore. J Anim Vet Adv. 8: 1542-1544.
Dyce, K.M., Sack, W.O., Wensing, C.J.G., (2010) Text Book of Veterinary Anatomy. (4th ed.) W. B. Saunders Co., Philadelphia, London, Toronto, Montreal, Sydney, Tokyo.
Ebrahimi, M., Hosseinizavarei, F., Rajabzadeh, M., Ghafari, H., Ghelichpour, M., Mobaraki, A., Nezami, B. (2011) Iranian wildlife encychopedia. (3rd ed.) Tehran Golden Publisher.  Tehran, Iran.
Evans, H.E., Christensen, G.C. (1964) Miller’s  Anatomy of the Dog. Publ., W. B. Saunders Co., Philadelphia, USA.
Getty, R. (1977) Sisson and Grossmans. The Anatomy of the Domestic Animals. (5th ed.) W.B. Saunders. Philadelphia, London, Toronto.
He, T., Friede, H., Kiliaridis S. (2002) Macroscopic and roentgenographic anatomy of the skull of the ferret (Mustela putorius furo), Laboratory Animals Ltd. Laboratory Animals. 3: 86-96.
Mihaylov, R., Dimitrov, R., Raichev, E., Kostov, D., Stamatova-Yiovcheva, K., Zlatanova, D., Bivolarski, B. (2013) Morphometrical Features Of the head Skeleton In Brown (Ursus arctos) in Bulgaria. Bulgarian J Agric Sci. 19: 331-337.
Miller, M.S., Christensen, G.C., Evans, H.E., (1964) The skeletal system, skull. In Anatomy of Dog. W.B. Saunders Co., Philadelphia, USA. p. 6-49.
Movahhedi, N., Kemi, H., Shajiei, H. (2014) The study of skull of mammal carnivorous in Golestan state of Iran. Iran J Anim Biol. 6: 81-89.
Nezami, B., Eagdari, S. (2014) Allometric Growth Pattern of Skull on Brown Bear (Ursus arctos) of the Alborz Mountain. J Appl Biol Sci. 8: 52-58.
Nickel, R., Schummer, A., Seiferle, E. (1986) The Anatomy of the Domestic Animals. Vol. 1: The Locomotor System. Verlag Paul Parey. Springer Verlag. Berlin and Hamburg, Germany.
Petrov, I., Gerassimov, S., Nikolov, H. (1990) Metric characteristics and sexual dimorphism of cranial sighnsin Wild cat (Felis silvesris Schreber 1777) (Mammalia,Felidae) from Bulgaria. Acta Zool Bulg. 40: 44-54.
Sarma, K., Nasiruddulah, N., Islam, S. (2001) Anatomy of the skull of leopard cat (Felis bengalencis). Indian J Anim Sci. 71: 1011-1013.
Sarma, K. (2006) Morphological and craniometrical studies on the skull of Kagani Goat (Capra hircus) of Jammu Region. Int J Morphol. 24: 449-455.
Tiwari, Y., Taluja, J.S., Vaish, R. (2011) Biometry of Mandible in Tiger (Panthera tigris). Ann Rev Res Biol. 1: 14-21.
Singh, I. (1997) Anatomical study on the skull of tiger. Indian J Anim Sci. 67: 777- 778.
Yamaguchi, N., Kitchener, A., Gilissen, E., MacDonald, D. (2009) Brian size of lion (Panthera leo) and tiger (P.tigris): implications for intragenic phylogeny, intraspecific differences and the effects of captivity. Biol J Linn Soc Lond. 98: 85-93.